تسخیر سرای مشیر شیراز با محصولات چینی ؛ سرآغاز یک تغییر غیرفرهنگی

به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، سرای مشیر توسط مشیرالممالک یکی از دولتیان دوره قاجار در شیراز بنا نهاد شده که تاریخ ساخت آن را به سال 1299 می دانند.

این سرا در دوران پهلوی اول و دوم به صورت مخروبه در می آید که پس از انقلاب اسلامی مورد مرمت قرار گرفته و به ثبت ملی نیز می رسد و امروز نیز به عنوان یکی از مراکز عرضه محصولات صنایع دستی و سنتی ایران و شیراز مورد استقبال زیاد گردشگران داخلی قرار دارد، سرای مشیر یا سرای گلشن در گوشه شرقی انتهای جنوبی بازار وکیل قرار گرفته و دارای طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است.

در حال حاضر فروشگاه های متعددی در این بنای تاریخی شکل گرفته که به عرضه محصولات سنتی و صنایع دستی فارس و ایران می پردازند اما طی مدت اخیر برخی از حجره های این بنا در کنار این صنایع دستی با هویت و شناسنامه، اقدام به عرضه و فروش محصولات چینی بی کیفیت و ارزان کرده و شاید این روند را بتوان آغازی برای تغییر ماهیت و اصالت سرای مشیر در حوزه عرضه محصولات فرهنگی ایرانی دانست.

باید در نظر داشت که این سرا همواره مورد توجه و استقبال گردشگران خارجی قرار دارد و عرضه محصولات بی کیفیت و ارزان قیمت چینی به طور حتم به محصولات با کیفیت تر ایرانی که شناسنامه فرهنگ و تمدن این سرزمین هستند لطمه وارد کرده و اگر روند به همین شکل ادامه یابد این گونه محصولات حتی در اذهان عمومی نیز به عنوان صنایع دستی ایران قلمداد شده و محصولات اصیل و واقعی ایران و فارس را تحت الشعاع خود قرار می دهد.

چندی پیش معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کشور نیز طی نشستی خبری که در شیراز برگزار شد بر لزوم فرهنگسازی استقبال مردم از صنایع دستی ایران تاکید کرد اما در این خصوص تاکنون میراث فرهنگی استان فارس در راستای عملیاتی کردن این فرهنگسازی کار موثری انجام نداده و حتی در چنین مواقعی که صنایع دستی غیر ایرانی به نرمی در حال جایگزین شدن محصولات سنتی ایران است نیز نسبت به جلوگیری از این روند خودداری می کند.

در چنین شرایطی اگر عنوان شود مسئول و متولی حفظ داشته های فرهنگی و محصولات سنتی و دستی ایران و باستانی شیراز و فارس در این استان به درستی مشخص نیست به گزاف گفته نشده زیرا هیچیک از ارگانهای مرتبط با این موضوع از جمله میراث فرهنگی مسئولیت نظارت بر چنین اقداماتی را در سرای مشیر که به ثبت میراث فرهنگی نیز رسیده بر عهده نگرفته و دست آخر نیز هیچکدام از متولیان امر حاضر نشدند به این سئوال پاسخ دهند که در صورت ادامه روند عرضه محصولات چینی در سرای مشیر برای این بنای تاریخی و فرهنگی در آینده چه اتفاقی پیش خواهد آمد.

یک محقق برجسته شیرازی در خصوص این موضوع گفت: سرای مشیر یکی از معروفترین بناهای تاریخی شیراز بوده که در حال حاضر به عنوان یک مرکز مهم برای عرضه محصولات سنتی و صنایع دستی ایران شناخته می شود که باید بیش از این مورد توجه قرار گیرد.

جمشید صداقت کیش افزود: به طور حتم ادامه روند ورود کالاهای چینی به بازار صنایع دستی ایران تبعات منفی نیز خواهد داشت و این موضوع می تواند به منزله شروع یک تغییر در ماهیت و کاربری کنونی سرای مشیر باشد.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از گسترش این محصولات در سایر فروشگاه های این سرا نیز بیان کرد: با ادامه این روند به طور حتم باید شاهد باشیم که سایر فروشگاه ها نیز برای عرضه چنین محصولاتی تشویق شوند و در آینده با انبوهی از محصولات هندی، پاکستانی و... مواجه شویم که در ساختار و شکل سرای مشیر نیز تاثیر می گذارد.

همچنین معاون سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان فارس با اعلام اینکه مسئول چنین اتفاقی میراث فرهنگی نیست، افزود: جلوگیری از ورود محصولات این چنینی به گونه ای که جایگزین صنایع دستی ایرانی نشود بر عهده ما نیست و حتی می توان به گونه ای صنعتگران خودمان را مقصر چنین اتفاقاتی دانست.

حبیب شهبازی افزود: وقتی قیمت تمام شده صنایع دستی استان فارس بالا باشد به طور طبیعی مخاطب آن نیز کاهش یافته و مغازه داران نیز کالاهایی را برای عرضه انتخاب می کنند که با قیمت کم مخاطب بیشتری داشته باشد.

وی یکی از راهکارهای جلوگیری از روند جایگزینی محصولات خارجی به جای صنایع دستی ایران را کاهش قیمت محصولات ایرانی دانست این در حالیست که معاون صنایع دستی میراث فرهنگی در جمع خبرنگاران شیرازی پیش از این مدعی شده بود با توجه به اینکه تلاش زیاد و وقت فراوانی برای تولید صنایع دستی ایرانی می شود قیمت تمام شده آن نیز مناسب است.

به هر حال میراث فرهنگی خود را مقصر چنین رویدادی ندانسته و سایر ارگانها نیز از خود رفع مسئولیت می کنند اما باید دانست که ادامه این روند به طور حتم نه تنها در تغییر ساختار سرای مشیر به مرکزی برای عرضه کالا و محصولات بی کیفیت خارجی موثر است بلکه کالاهای سنتی و صنایع دستی اصیل ایرانی را نیز تحت الشعاع خود قرار خواهد داد و در نهایت بازار فروش این محصولات اصیل در بین گردشگران خارجی نیز از دست خواهد رفت.

این سرا در دوران پهلوی اول و دوم به صورت مخروبه در می آید که پس از انقلاب اسلامی مورد مرمت قرار گرفته و به ثبت ملی نیز می رسد و امروز نیز به عنوان یکی از مراکز عرضه محصولات صنایع دستی و سنتی ایران و شیراز مورد استقبال زیاد گردشگران داخلی قرار دارد، سرای مشیر یا سرای گلشن در گوشه شرقی انتهای جنوبی بازار وکیل قرار گرفته و دارای طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است.

در حال حاضر فروشگاه های متعددی در این بنای تاریخی شکل گرفته که به عرضه محصولات سنتی و صنایع دستی فارس و ایران می پردازند اما طی مدت اخیر برخی از حجره های این بنا در کنار این صنایع دستی با هویت و شناسنامه، اقدام به عرضه و فروش محصولات چینی بی کیفیت و ارزان کرده و شاید این روند را بتوان آغازی برای تغییر ماهیت و اصالت سرای مشیر در حوزه عرضه محصولات فرهنگی ایرانی دانست.

باید در نظر داشت که این سرا همواره مورد توجه و استقبال گردشگران خارجی قرار دارد و عرضه محصولات بی کیفیت و ارزان قیمت چینی به طور حتم به محصولات با کیفیت تر ایرانی که شناسنامه فرهنگ و تمدن این سرزمین هستند لطمه وارد کرده و اگر روند به همین شکل ادامه یابد این گونه محصولات حتی در اذهان عمومی نیز به عنوان صنایع دستی ایران قلمداد شده و محصولات اصیل و واقعی ایران و فارس را تحت الشعاع خود قرار می دهد.

چندی پیش معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کشور نیز طی نشستی خبری که در شیراز برگزار شد بر لزوم فرهنگسازی استقبال مردم از صنایع دستی ایران تاکید کرد اما در این خصوص تاکنون میراث فرهنگی استان فارس در راستای عملیاتی کردن این فرهنگسازی کار موثری انجام نداده و حتی در چنین مواقعی که صنایع دستی غیر ایرانی به نرمی در حال جایگزین شدن محصولات سنتی ایران است نیز نسبت به جلوگیری از این روند خودداری می کند.

در چنین شرایطی اگر عنوان شود مسئول و متولی حفظ داشته های فرهنگی و محصولات سنتی و دستی ایران و باستانی شیراز و فارس در این استان به درستی مشخص نیست به گزاف گفته نشده زیرا هیچیک از ارگانهای مرتبط با این موضوع از جمله میراث فرهنگی مسئولیت نظارت بر چنین اقداماتی را در سرای مشیر که به ثبت میراث فرهنگی نیز رسیده بر عهده نگرفته و دست آخر نیز هیچکدام از متولیان امر حاضر نشدند به این سئوال پاسخ دهند که در صورت ادامه روند عرضه محصولات چینی در سرای مشیر برای این بنای تاریخی و فرهنگی در آینده چه اتفاقی پیش خواهد آمد.

یک محقق برجسته شیرازی در خصوص این موضوع گفت: سرای مشیر یکی از معروفترین بناهای تاریخی شیراز بوده که در حال حاضر به عنوان یک مرکز مهم برای عرضه محصولات سنتی و صنایع دستی ایران شناخته می شود که باید بیش از این مورد توجه قرار گیرد.

جمشید صداقت کیش افزود: به طور حتم ادامه روند ورود کالاهای چینی به بازار صنایع دستی ایران تبعات منفی نیز خواهد داشت و این موضوع می تواند به منزله شروع یک تغییر در ماهیت و کاربری کنونی سرای مشیر باشد.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از گسترش این محصولات در سایر فروشگاه های این سرا نیز بیان کرد: با ادامه این روند به طور حتم باید شاهد باشیم که سایر فروشگاه ها نیز برای عرضه چنین محصولاتی تشویق شوند و در آینده با انبوهی از محصولات هندی، پاکستانی و... مواجه شویم که در ساختار و شکل سرای مشیر نیز تاثیر می گذارد.

همچنین معاون سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان فارس با اعلام اینکه مسئول چنین اتفاقی میراث فرهنگی نیست، افزود: جلوگیری از ورود محصولات این چنینی به گونه ای که جایگزین صنایع دستی ایرانی نشود بر عهده ما نیست و حتی می توان به گونه ای صنعتگران خودمان را مقصر چنین اتفاقاتی دانست.

حبیب شهبازی افزود: وقتی قیمت تمام شده صنایع دستی استان فارس بالا باشد به طور طبیعی مخاطب آن نیز کاهش یافته و مغازه داران نیز کالاهایی را برای عرضه انتخاب می کنند که با قیمت کم مخاطب بیشتری داشته باشد.

وی یکی از راهکارهای جلوگیری از روند جایگزینی محصولات خارجی به جای صنایع دستی ایران را کاهش قیمت محصولات ایرانی دانست این در حالیست که معاون صنایع دستی میراث فرهنگی در جمع خبرنگاران شیرازی پیش از این مدعی شده بود با توجه به اینکه تلاش زیاد و وقت فراوانی برای تولید صنایع دستی ایرانی می شود قیمت تمام شده آن نیز مناسب است.

به هر حال میراث فرهنگی خود را مقصر چنین رویدادی ندانسته و سایر ارگانها نیز از خود رفع مسئولیت می کنند اما باید دانست که ادامه این روند به طور حتم نه تنها در تغییر ساختار سرای مشیر به مرکزی برای عرضه کالا و محصولات بی کیفیت خارجی موثر است بلکه کالاهای سنتی و صنایع دستی اصیل ایرانی را نیز تحت الشعاع خود قرار خواهد داد و در نهایت بازار فروش این محصولات اصیل در بین گردشگران خارجی نیز از دست خواهد رفت.